BOSMAL certyfikowanym dostawcą kolejnych usług laboratoryjnych Grupy Volkswagen
Historia Instytutu
Jako Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Samochodów Małolitrażowych aktywnie zaistnieliśmy na polskim rynku motoryzacyjnym w 1972 roku, rozpoczynając swą działalność, jako zaplecze konstrukcyjne oraz badawczo-rozwojowe Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. Jednakże nasza historia rozpoczęła się już rok wcześniej. Punktem zwrotnym była decyzja o przeniesieniu produkcji samochodu Syrena z Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie do Wytwórni Sprzętu Mechanicznego w Bielsku-Białej, w związku z tym powstała potrzeba zorganizowania na miejscu odpowiedniego zaplecza konstrukcyjno-badawczego. Na podstawie decyzji Ministra Przemysłu Maszynowego z dnia 27 lutego 1971 roku, utworzono w Bielsku-Białej Oddział Zamiejscowy Centralnego Ośrodka Konstrukcyjno-Badawczego Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie, który rozpoczął działalność z dniem 1 kwietnia tego samego roku. Miejscem pracy nielicznej wówczas załogi, liczącej sobie niecałe trzydzieści osób, było kilka pomieszczeń na terenie Wytwórni Sprzętu Mechanicznego przy ulicy Partyzantów 44. BOSMAL powstał w wyniku połączenia Oddziału Zamiejscowego COKB Pmot. Oraz, wydzielonego z Wytwórni Sprzętu Mechanicznego, działu prototypowo-badawczego. Ośrodek, mimo że formalnie był zarejestrowany odrębnie, stanowił uzupełnienie struktury organizacyjnej powołanej w styczniu 1972 roku Fabryki Samochodów Małolitrażowych. Do głównych zadań Ośrodka należały prace rozwojowe, bieżąca obsługa konstrukcyjna produkcji oraz wszelkie prace badawcze dotyczące materiałów, części i zespołów oraz kompletnych samochodów. W początkowym okresie dotyczyły one głównie uruchomienia przeniesionej produkcji Syreny (zwłaszcza modeli 105 L i BOSTO), nieco później wdrożenia samochodu licencyjnego typu Polski FIAT 126p.
W 1973 roku rozpoczęto budowę zespołu budynków i hal przeznaczonych na przyszłą siedzibę Ośrodka. Na terenie o powierzchni ponad 8 ha, zlokalizowanym w północnej części miasta, budowano kompleks pomieszczeń o łącznej powierzchni ponad 23 000 m2. Dwa lata później, w pierwszej ukończonej hali, zainstalowane zostały nowoczesne stanowiska do badań silników, a także inne laboratoria i komórki organizacyjne, rozmieszczone dotychczas w pięciu różnych punktach miasta, były stopniowo przenoszone do nowej siedziby. Budowę zakończono w 1978 roku. W następnym okresie systematycznie wzbogacano wyposażenie Ośrodka w aparaturę i nowe urządzenia badawcze. W roku 1974 zatrudnienie w Ośrodku osiągnęło historyczne maksimum - 716 osób, z czego 270 pracowników posiadało wykształcenie wyższe. W 1975 roku utworzono w Ośrodku Pracownię Sportu Samochodowego, która przygotowywała samochody produkcji FSM do startów w imprezach rajdowych i wyścigowych w kraju i za granicą. W tamtym czasie stopniowo wprowadzano także komputeryzację prac inżynierskich (najpierw obliczeniowych, później także konstrukcyjnych), w wyniku tego na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Ośrodek był jedną z najnowocześniejszych jednostek badawczo-rozwojowych z zakresu motoryzacji na terenie Europy Środkowo-Wschodniej.
Początek lat osiemdziesiątych był jednakże trudnym okresem dla polskiej gospodarki, co rzutowało także na kondycję Ośrodka. Mimo prowadzenia kompleksowego projektu całkowicie nowego samochodu małolitrażowego o nazwie Beskid, który mógł w przyszłości zastąpić PF 126p, zatrudnienie spadło do poziomu 550 osób. Ciężka sytuacja gospodarcza kraju i FSM sprawiła, że projekt Beskid zakończono na etapie serii prototypowej, a FSM we wrześniu 1987 roku podpisał kontrakt licencyjny z koncernem FIAT na produkcję nowego samochodu małolitrażowego – Cinquecento. OBR włączył się w tok intensywnych prac związanych z uruchomieniem jego produkcji, wykorzystując doświadczenia z projektu Beskid. Opracowano także koncepcję całej rodziny samochodów pochodnych, wraz z wersjami użytkowymi. Wyposażenie Ośrodka systematycznie uzupełniono, między innymi wdrożono system komputerowego wspomagania prac projektowo-konstrukcyjnych - CAD.
W maju 1990 roku po raz pierwszy ogłoszono konkurs na stanowisko Dyrektora Naczelnego OBR SM. Zgłosiło się 8 kandydatów, a zwycięzcą został dr inż. Kazimierz Romaniszyn, który objął funkcję w sierpniu tegoż roku. W listopadzie 1990 roku Fabryka Samochodów Małolitrażowych została przekształcona w Spółkę Skarbu Państwa, nie dotyczyło to jednak Ośrodka, który formalnie był poza strukturą FSM i w ten sposób stał się faktycznie samodzielną jednostką. Mimo tej zmiany nadal większość prac prowadzonych w Ośrodku wynikała z potrzeb Fabryki Samochodów Małolitrażowych, lecz spadek produkcji i problemy finansowe FSM wpłynęły na poważne ograniczenie zakresu tych prac. W 1991 roku w OBR uruchomiono na bazie PF 126p małoseryjną produkcję samochodu BOSMAL Cabrio, którego konstrukcja została opracowana, przebadana i homologowana jako praca własna. Wyprodukowano i sprzedano 466 egzemplarzy tego samochodu, Jednak ograniczenie zakresu innych prac doprowadziło do zmniejszenia zatrudnienia poniżej 400 osób przy końcu 1992 roku. Przeprowadzono szereg zmian organizacyjnych i rozpoczęto pracę nad akredytacją laboratoriów badawczych. Rozpoczęto wydawanie Zeszytów Naukowo-Technicznych, w których publikowane są osiągnięcia Ośrodka i ciekawsze prace realizowane przez pracowników. W pewnym sensie przełomowy okazał się rok 1993, gdy po kolejnym etapie przekształceń własnościowych, najważniejsze zakłady produkcyjne FSM SA zostały przejęte przez FIATa, który w październiku utworzył spółkę pod nazwą FIAT Auto Poland. Firma ta, doceniając potrzebę współpracy z Ośrodkiem, uregulowała zaległości płatnicze FSM i w grudniu 1993 roku zawarła z Ośrodkiem Umowę Generalną, której zakres pokrywał znaczną część możliwości OBR. Pozostałych prac musieliśmy poszukać na rynku, co doprowadziło do znacznej zmiany profilu prac i stopniowego pozyskiwania zamówień na prace badawcze ze strony wielu dostawców a także FIAT Auto z Turynu. Podjęto także dalsze prace własne i tak rozpoczęła się faktyczna samodzielność OBR.
W 2000 roku dyrektorem BOSMAL został dr inż. Antoni Świątek, a przełom XX oraz XXI wieku upłynął pod znakiem systematycznego poszerzania naszej oferty oraz nawiązywania współpracy z nowymi klientami, praktycznie z każdej części świata. Rozpoczęły się też działania związane z przekształceniami własnościowymi Ośrodka, których istotnym etapem było utworzenie w 2004 r. spółki pracowniczej - Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji Sp. z o.o.. Ostatnim ważnym wydarzeniem w historii Ośrodka było podpisanie umowy o prywatyzacji bezpośredniej w dniu 01.05.2010 r.. „Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Samochodów Małolitrażowych BOSMAL” został przekazany w leasing spółce pracowniczej, przyjmując nazwę: „Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL Sp. z o.o.”, który wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki Ośrodka. Prezesem Zarządu – Dyrektorem pozostał dr hab. inż. Antoni Świątek. Kontynuowana jest też polityka rozwoju BOSMAL, w tym utrzymywanie i okresowe poddawanie ewaluacji własnej działalności naukowej, na zasadach obowiązujących państwowe instytuty badawcze.
Od roku 2010 systematycznie zwiększa się aktywność naukowa pracowników BOSMAL. Z roku na rok jest więcej publikacji w czasopismach naukowych i większa liczba pracowników uczestniczy w konferencjach naukowych. W tym czasie czterech pracowników Instytutu uzyskało stopień doktora nauk technicznych. Zrealizowano granty, na przykład dotyczące systemu oceny i poprawy jakości powietrza w kabinie samochodu osobowego, analizy możliwości spalania w samochodowych silnikach ZI mieszanek benzynowo-alkoholowych o podwyższonej zawartości etanolu (oraz wpływu tych paliw na trwałość, niezawodność i właściwości ekologiczne silnika). Realizowane projekty naukowe przynoszą wymierne efekty w postaci wprowadzania nowych usług i rozszerzenia oferty BOSMAL oraz współpracy z uczelniami, jednostkami naukowymi oraz przedsiębiorstwami z kraju i z zagranicy. Instytut organizuje też międzynarodowe seminaria techniczne, warsztaty oraz prestiżową konferencję „International Exhaust Emissions Symposium”, która doczekała się już pięciu edycji. W ostatniej uczestniczyło 140 specjalistów, a udział referatów autorów z ośrodków zagranicznych wyniósł aż 92%.
O wysokiej pozycji BOSMAL pośród jednostek R&D w Polsce i Europie świadczy m.in. działalność w gremiach krajowych i międzynarodowych, takich jak: Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB, Klub Polskie Forum ISO 9000, Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych, Polski Komitet Normalizacyjny, Światowe Forum na rzecz Harmonizacji Przepisów dotyczących Pojazdów (WP 29), Grupa Robocza ds. Zanieczyszczania i Energii (podgrupa WLTP – dot. światowej zharmonizowanej procedury badania pojazdów lekkich, Podgrupa PMP – dot. programu pomiarowego cząstek stałych) oraz grupa robocza Komisji Europejskiej RDE – LDV (dot. emisji zanieczyszczeń z lekkich pojazdów dostawczych lub osobowych w rzeczywistych warunkach jazdy).
BOSMAL współtworzy, wraz z Instytutem Medycyny Pracy w Sosnowcu, Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie oraz z Centrum Onkologii w Gliwicach Sieć Naukową „Higiena Środowiska i Zdrowie”. Ponadto podpisał umowy o współpracy naukowej z Politechniką Poznańską, Politechniką Krakowską, Akademią Techniczno-Humanistyczną, University of Leeds, University of Birmingham oraz Polską Akademią Nauk – Instytutem Podstaw Inżynierii Środowiska.
Instytut od lat aktywnie uczestniczy w procesie kształcenia przyszłych inżynierów. Dla nas rekrutacja nowych kadr zaczyna się już na uczelniach. W ciągu trzech ostatnich lat przyjęliśmy na praktyki 80 studentów z polskich i zagranicznych uczelni. Współpracujemy z Politechniką Śląską w projekcie Studiów Dualnych. Program łączy teorię z praktyczną nauką zawodu - 6 miesięcy nauki, 6 miesięcy zajęć praktycznych w BOSMAL. Projekt o podobnym charakterze uzgadniamy także z Akademią Techniczno-Humanistyczną. Warto zaznaczyć, że praktykanci lub stażyści, którzy wykazują się zaangażowaniem i wiedzą, kontynuują współpracę z nami, często znajdując stałe zatrudnienie. A praca w BOSMAL umożliwia rozwój zawodowy, nabywanie specjalistycznych kompetencji i nowych doświadczeń w obszarze R&D. Ciągle pracujemy bowiem nad innowacyjnymi projektami, które wpływają na kierunek rozwoju branży automotive. Systematycznie rośnie też zatrudnienie, obecnie jest to już 380 osób (w tym ponad 270 z wyższym wykształceniem), lecz tylko kilka spośród nich pamięta ścisłe początki OBR.
W roku 2015, bez zmian w składzie Zarządu, Dyrektorem został dr inż. Arkadiusz Stojecki, więc polityka Zarządu jest kontynuowana. BOSMAL ciągle podlega modernizacji, a stały i stabilny przychód umożliwia realizację znacznych inwestycji w infrastrukturze i kluczowych dziedzinach.